Dil Bilimi Sitesi
The Linguistics Website

ADIM ADIM TÜRKÇE ÖĞRENİYORUM

[Step-by-Step I'm Learning Turkish]

Dr. Mustafa Altun ©2010-2012

 

1. Ünite [Unit 1]

3. TÜRKÇENİN SESLERİ VE SES UYUMLARI

[Turkish Sounds - Vowel and Consonant Harmony/Assimilation]

 

Türkçenin Ünlüleri [Turkish Vowels]

düz [unrounded]
yuvarlak [rounded]
açık [open]
açık-orta [open-mid]
kapalı-orta [close-mid]
kapalı [close]
açık-orta [open-mid]
kapalı [close]
arka [back]
a
ı
o
u
ön [front]
e
 
i
ö
ü

Kaynak [resource]: Volkan Çoşkun (2008), Türkçenin Ses Bilgisi, İstanbul, IQ Yayınları, s./p.136. ve M. A. Kılıç (2003).,“Türkiye Türkçesi’ndeki Ünlülerin Sesbilgisel Özellikleri”, Studies in Turkish Linguistics, İstanbul, Boğaziçi University Press, s./p.3-18.

Ünlü Uyumu [Turkish Vowel Harmony/Assimiiation]

a. Türkçe kökenli ya da ödünçleme kelimelerin son hecesindeki ünlü arka ünlü (a, ı, o, u) ise, kendisinden sonra gelen hece ya da ekler de arka ünlü (a, ı, o, u) olur. Türkçe kökenli ya da ödünçleme kelimelerin son hecesindeki ünlü arka ünlü (e, i, ö, ü) ise, kendisinden sonra gelen hece ya da ekler de arka ünlü (e, i, ö, ü) olur.

[If the last vowel of a Turkish origin word or a loanword is a back vowel (a, ı, o, u), any subsequent vowel is also a back vowel (a, ı, o, u). If the last vowel of a Turkish origin word or a loanword is a front vowel, any subsequnt vowel is also a front vowel (e, i, ö, ü).]

b. Türkçe kökenli ya da ödünçleme kelimenin son hecesindeki ünlü düz ünlü (a, e, ı, i) ise, kendisinden sonra gelen hece ya da ekler de düz ünlüdür (a, e, ı, i).

[If the last vowel of a Turkish origin word or a loanword is a unrounded-back vowel (a, ı), any subsequent vowel is also a unrounded-back vowel (a, ı). If the last vowel of a Turkish origin word or a loanword is a unrounded-front vowel (e, i), any subsequnt vowel is also a unrounded-front vowel (e, i).]

c. Türkçe kökenli ya da ödünçleme kelimenin son hecesindeki ünlü yuvarlak ünlü ise, kendisinden sonra gelen hece ya da ekler de ya yuvarlak-kapalı (u, ü) ya da düz-açık-açık-orta ünlüdür (a, e).

[If the last vowel of a Turkish origin word or a loanword is a rounded-back vowel (o, ö, u, ü), any subsequent vowel is either a rounded-close (u, ü) or unrounded-open-open-mid vowel (a, e).]

Last vowel
Following vowels
a
a, ı
e
e, i
ı
a, ı
i
e, i
o
u, a
ö
ü, e
u
u, a
ü
ü, e

 

Örnekler [Examples]:

çokluk eki [plural suffix] :
  • Türkçe kökenli kelimeler [word with Turkish origin] içecek+ler [drinks], uçak+lar [airplanes]
  • ödünçleme [loanword] haber+ler, jeton+lar, liman+lar [ports], patates+ler [potatoes]

soru eki [question suffix] :

  • Türkçe kökenli kelimeler [word with Turkish origin] içeçek+mi [Is it drink], uçak+mı [Is it airplane]
  • ödünçleme [loanword] haber+mi [Is it news] , jeton+mu [Is it token] , liman+mı [Is it port] , patates+mi [Is it potato]

Alıştırmalar [Exercises] :

öğretmen [teacher] çiçek [flower] ırmak [river]
ağaç [tree] öğrenci [student] ürün [product]
sandalye [chair] lira [Turkish lira] rüya [dream]
fincan [cup] kahve [coffee] mavi [blue]

Türkçenin Ünsüzleri [Turkish Consonants]

Geri [Back]
İleri [Forward]

 

Anasayfa Homepage